شبکیه

شبکیه (Retina)

شبکیه یک پرده نازک، نیمه شفاف و چند لایه ای از بافت عصبی است که سطح داخلی دو سوم خلفی کره چشم را می پوشاند. این پرده در جلو تا حد جسم مژگانی کشیده می شود و در آنجا به کناره دندانه ای به نام Ora Serrata ختم می شود.

در خارجی ترین لایه شبکیه اپی تلیوم پیگمانته (Retinal Pigment Epithelium) قرار دارد. مابین این لایه و لایه بعدی (شبکیه حساسه) یک فضای بالقوه تحت عنوان فضای تحت شبکیه قرار دارد که در شرایط پاتولوژیک تجمع مایع در این فضا باعث جداشدگی شبکیه می شود.

لایه های شبکیه به ترتیب از خارج به داخل شامل :

• لایه اپی تلیوم پیگمانته شبکیه
• لایه گیرنده های نوری شامل سلول های استوانه ای و مخروطی (Rods and Cones)
• غشاء محدود کننده خارجی (External limiting membrane)
• لایه هسته دار خارجی (Outer Nuclear Layer)
• لایه شبکه ای خارجی (Outler Plexiform Layer)
• لایه هسته دار داخلی (Inner Nuclear Layer)
• لایه شبکه ای داخلی (Inner Plexiform Layer)
• لایه سلول های گانگلیونی (Ganglion Cell Layer)
• لایه رشته های عصبی (Nerve Fiber Layer)
• غشاء محدود کننده داخلی (Inner Limiting Membrane)

ماکولا در مرکز بخش خلفی قرار دارد و به علت تجمع پیگمان های لوتئال به رنگ زرد دیده می شود و به همین دلیل لکه زرد نیز نامیده می شود. ماکولا با قطر ۵ الی ۶ میلی متر بخشی است که مابین دو قوس عروقی تمپورال واقع شده است.

در مرکز ماکولا فووه آ (Fovea) قرار دارد که عمدتاً از سلول های مخروطی تشکیل شده است و مسئول دید رنگ و حدت بینایی دقیق می باشد. اندازه فووه آ حدود ۱۵۰۰ میکرومتر یعنی به اندازه سر عصب بینایی است.

فووئولا (Foveola) یک فرورفتگی به قطر ۳۵۰ میکرومتر در مرکز فووه آ است که نازک ترین بخش در شبکیه است. فتورسپتورهای این منطقه فقط از نوع مخروطی هستند.