قرنیه

قرنیه (Cornea)

قسمت قدامی و شفاف کره چشم است که فاقد عروق خونی بوده و در ناحیه لیمبوس به صلبیه می چسبد. متوسط ضخامت مرکزی قرنیه در بالغین حدود ۵۴۰ میکرون است و در محیط ضخامت بیشتری دارد. قطر افقی قرنیه بالغین حدود ۱۲ میلی متر است. قرنیه تحدبی به طرف جلو دارد و از قدام به خلف دارای پنج لایه می باشد.

اپی تلیوم قرنیه

اپی تلیوم قرنیه با ضخامت حدود ۵۰ میکرومتر امتداد اپی تلیوم ملتحمه بولبار است. اپی تلیوم دارای ۵ یا ۶ لایه سلولی است که مرتباً توسط سلول های بنیادی واقع در ناحیه لیمبوس تجدید می شوند. روند تجدید سلول های اپی تلیوم ۷ روز طول می کشد.

لایه بومن (Bowman’s Layer)

لایه بومن یک لایه شفاف فاقد سلول است و در واقع بخش تغییر شکل یافته استروما است. این لایه حدود ۸ الی ۱۲ میکرومتر ضخامت دارد و این لایه به دنبال آسیب بازسازی نمی شود و ضایعه با ایجاد اسکار بهبودی پیدا می کند.

استروما

استروما ۹۰% ضخامت قرنیه را تشکیل می دهد و حدود ۴۵۰ میکرومتر ضخامت دارد و شامل الیاف نازک و موازی کلاژن همراه با آب و سایر ماکرومولکول ها و سلول های کراتوسیت است که به صورت پراکنده در لابه لای الیاف کلاژن قرار دارند و تولید مواد زمینه ای استروما مانند کندروئتین سولفات و کراتان سولفات را برعهده دارند. فیبریل های کلاژن درون لایه های نازک و با ضخامت یکسان و به صورت موازی قرار گرفته اند.

غشاء دسمه (Descemet’s Membrane)

غشاء دسمه (ضخامت حدود ۱۴ میکرومتر) در واقع غشاء پایه سلول های اندوتلیوم است که در طی دوره حیات به ضخامت آن افزوده می شود.

سلول های اندوتلیوم

اندوتلیوم تنها شامل یک لایه سلولی است و همین یک لایه مسئولیت حفظ ثبات میزان آب داخل قرنیه و در نتیجه عمده مسئولیت حفظ شفافیت آن را برعهده دارد. سلول های اندوتلیوم قرنیه پس از تولد قابلیت تجدید شدن ندارند و تعداد آنها در افراد بالغ به طور متوسط ۲۵۰۰ الی ۳۰۰۰ در میلی متر مربع می باشد و با افزایش سن تعداد آنها کاهش می یابد و به صدمات جراحی هم بسیار حساسند. اختلال عملکرد یا کاهش تعداد سلول های اندوتلیوم سبب ادم قرنیه می شود. منبع گلوکز قرنیه از عروق خونی لیمبوس، مایع زلالیه و اشک می باشد. سطح قرنیه عمده اکسیژن خود را از اشک دریافت می کند. اعصاب حسی قرنیه از شاخه های اولین انشعاب عصب سه قلو (Trigeminal) می باشد.